معرفی ده سنگ قیمتی
1 _ کهربا
Umber
رنگ: زرد کمرنگ، سبز، نارنجی مایل به قرمز تیره
سختی در مقیاس موهس: 2 – 5/2
وزن مخصوص: 03/1 – 10/1
سیستم کریستالین: آمورف
ترکیب شیمیایی: فسیل شده درخت های قدیمی کاج. ساختار C10H180 است.
شفافیت: کدر تا مات
ضریب شکست: 54/1
منبع: حوالی دریای بالتیک و جمهوری دومینیکن، با وجودیکه مکان های دیگری نیز گزارش شده به خصوص رومانی، ایلات متحده، سیلیسی، میانمار و مکزیک
ساختار: ذخایر رسوبی درخت های کهن با عمر حدود 50 میلیون سال یا بیشتر.
کهربا صمغ فسیل شده این درخت ها است و معمولاً شامل گیاهان و جانوران کوچک دورانها ژوراسیک تا کرتاسه است. کهربا نباید با صمغ سندروس که دقیقاً منبع مشابه را دارد اما قدمت و سختی کهربا را ندارد.
کهربا با حشرات و گیاهان قابل تشخیص عموماً نادر و با ارزش هستند. هنگام خرید قطعات کهربای گران قیمت با حشرات و گیاهان خشک شده درون آنها، دقت زیادی باید گذاشته شود.
کهربا با چراغ جواهر فروشان صدمه می بیند. اگر تحت حرارت قرار بگیرد می سوزد یا آب می شود. کهربا وقتی با یک پارچه مالش داده شود، تولید الکتریسیته ساکن می کند، آزمایش خاص برای جداسازی از بدلیجات پلاستیکی وزن کردن در آب و اضافه کردن نمک به آن است
2 _ آمولیت
Ammolites
آمولایت
آمولایت رنگین کمانی
رنگ: همه رنگ ها
سختی در مقیاس موهس: شدیداً نرم
ترکیب شیمیایی: CaCO، کربنات کلسیم به عنوان آراگونیت
شفافیت: کدر
منبع: منطقه جنوبی آلبرتا، کانادا،
ساختار: آمونیت ها سخت پوستان دریایی بودند که از دوران پالئوزوئیک تا آخر کرتاسه زندگی می کردند و ناگهان منقرض شدند. آمونیت هایی که داخل دریا در محدوده کانادا مدفون شده ومیلیون ها سال تحت حرارت و فشار قرار گرفتند و باعث شد کربنات کلسیم در پوسته به آراگونیت تبدیل شود، که همان ماده سازنده مروارید است.
آمولیت به تنهایی بسیار شکننده است. اما معمولاً روی یک پایه اینکس سیاه و زیر اسپینل مصنوعی سوار می شود تا به آن سختی و قدرت داده شود. آمولیت ویژگی خاص پدید اورینت را دارد.
3 _ آندالوژیت
ANDALUSITE
رنگ: زرد _ سبز، سبز، قرمز مایل به قهوه ای
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/7
وزن مخصوص: 05/3 – 20/3
سیستم کریستالین: اورتورومبیک
ساختار شیمیایی: Al2SiO5، سیلیکات آلومینیوم
شفافیت : شفاف تا کدر
ضریب شکست: 627/1 _ 649/1
بیرفرنژانس: 007/0 تا 013/0
دیسپرژن: 016/0 (009/0)
فلورسنسی: ضعیف، سبز، زرد _ سبز
منبع: مکان های بسیاری. جایی که ابتدا شناخته شد به نام آندالوزیادر اسپانیا. اما در برزیل، سریلانکا، روسیه، ایلات متحده، کانادا و آفریقا هم یافت شده است.
ساختار: بیشتر در ماسه های جواهری و ذخایر ثانویه رس و یا ماسه یافت شده است. کمتر، به صورت کریستال یافت می شود، معمولاً به صورت قطعات شکسته و قلوه سنگ یافت می شود.
آندابوزیت شفاف با کیفیت جواهری کمیاب است. جلا شیشه ای یا مات دارد. وقتی برش می خورد باید به چند رنگی قوی آن توجه کرد.
4 _ آپاتیت
Apatite
رنگ: زرد، سبز – آبی. نئون ( شبرنگ)، صورتی و بنفش
سختی در مقیاس موهس: 5
وزن مخصوص: 15/3 – 22/3
سیستم کریستالین: هگزاگونال
ساختار شیمیایی: Ca5(F,Cl,OH)(Po4)3، فسفات کلسیم
شفافیت: شفاف تا مات در چشم گربه ای
ضریب شکست: 632/1 – 646/1
بیرفرنژانس: 003/0
منبع: در مکان های متعددی در سرتاسر دنیا وجود دارد شامل سریلانکا، هند، ماداگاسکار، ایلات متحده و مکزیک
ساختار: کریستال های منشوری
ویژگی غیر عادی رنگ نئونی است وقتی درست برش بخورد. آپاتیت برای انگشترها مناسب نیست به علت سختی در مقیاس موهس که 5 است، که باعث می شود به عنوان یک سنگ جواهری به حساب نیاید.
5 _ آزوریت
Azurite
رنگ: آبی
سختی در مقیاس موهس: 5/3 تا 4
وزن مخصوص: 77/3 – 89/3
ساختار شیمیایی: CuCo3Cn(OH)2، کربنات مس
شفافیت: شفاف تا کدر
ضریب شکست: 730/1 -838/1
بیرفرنژانس: 0108/0
منبع: اساساً بخشی از ذخایر مس در شیلی، روسیه، ایالات متحده، فرانسه و استرالیا
ساختار: گهگاه به صورت کریستال های کوچک ایجاد می شود، اما اساساً به صورت انبوهه ای با ملاکیت در ذخایر مس می آید.
آزوریت به صورت دانه تسبیحی یا کابوچن برش میخورد. آزوریت تقریباً نرم است در نتیجه در مقابل استفاده های خشن و نابهنجار دوام نمی آورد.
6 _ بنیتوآیت
Benitoite
رنگ: آبی کمرنگ تا پررنگ، صورتی
سختی در مقیاس موهس: 6 – 5/6
وزن مخصوص: 64/3 -68/3
سیستم کریستالین: تریگونال
ساختار شیمیایی:BaTiSi3O9
شفافیت: شفاف
ضریب شکست: 757/1 – 804/1
بیرفرنژانس: 047/0
منبع: شهرک San Benito، کالیفرنیا، ایلات متحده تنها جایی است که این گوهر یافت شده.
ساختار: کریستال های منشوری بسیار کوچک
با توجه به قیمت هر قیراط این سنگ، به دلیل کمیاب بودن به سختی در بازار آزاد پیدا می شود. بنینوئیت عکس العمل خاصی به موج کوتاه (فلورسنسی) FL دارد. در حالیکه بنینوئیت ضریب شکست و وزن مخصوص و خواص نوری خیلی نزدیک به سفایر آبی دارد. از آنجائیکه بنینوئیت درهر قیراط بسیار گران تر است هر اشتباهی بسیار گران تمام می شود.
7 _ بریل
Beryl
الف) زمرد
Emerald
رنگ: سبز زمردی، سبز، سبز متمایل به زرد
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/7 – 8
وزن مخصوص: 67/2 – 78/2
سیستم کریستالین: هگزاگونال
ترکیب شیمیایی: AL2Be3Si6O18،سیلیکات آلومینیوم بریل
شفافیت: شفاف تا کدر
ضریب شکست: 565/1 – 602/1
بیرفرنژانس: 006/0
دیسپرژن: 014/0
چند رنگی: سبز متمایل به آبی تا سبز متمایل به زرد
فلورسنسی: معمولاً ندارد.
منبع: جاهای بسیاری دور دنیا، شامل کلمبیا، زامبیا، برزیل، هند و غیره.
ساختار: مخازن هیدروتر مالی
نام امرالد از لغت یونانی Smaragdos به معنی سنگ سبز می آید و زمرد قیمتی ترین سنگ در خانواده بریل است. رنگ سبز آن بی همتا است. به همین دلیل سبز زمردی خوانده می شود. عامل رنگ در زمرد حقیقی کروم می باشد. بریل هایی که به علت حضور وانادیوم سبز رنگ هستند، بریل سبز نام دارند. رنگ زمرد در مقابل نور و حرارت بسیار با دوام هستند و پرطرفدارترین رنگ سبز آبی تقریباً تیره است. همه زمرد ها شکننده هستند و نیرو های فشاری داخلی دارند، به فشار حساس هستند و باید در حرارت دادن آنها دقت کرد.
به این علت که زمردها به ضربه بسیار حساس هستند، یک برش پله ای برای آنها ایجاد شد. به علت رنگ های بسیار مشابه احتمال اشتباه با سنگ های آونتورین، دمانتوئید، دیو پسید، دیوپتاز، فلورایت، گروسولاریت و هیدنیت، پریدوت اووارویت و وردلیت وجود دارد. به قصد پنهان کردن شکستگی های بسیار ریز و سایر معایب، زمردها معمولاً در روغن های خاصی خوابانده شوند.
زمرد تحت بهسازی با روغن قرار می گیرد تا شکستگی ها بهبود یابند. برخی از این گوهر ها در راستای این خطوط شکستگی بریده می شوند. در حالی که یک زمرد خوش کیفیت تعداد کمی از این شکستگی ها دارد. بهترین زمردها با کروم رنگ گرفته اند. در مقابل چلسی فیلتر قرمز می شوند. در برخی نقاط جهان زمردها که نه با کروم بلکه با وانادیوم رنگ گرفته اند، به بریل سبز معروف هستند.
ب) آکوامارین
Aquamarine
رنگ: آبی روشن تا آبی تیره، سبز آبی
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/7 – 8
وزن مخصوص: 68/2 – 74/2
سیستم کریستالین: هگزاگونال
ترکیب شیمیایی: AL2Be3Si6O18، سیلیکات آلومینیوم بریلیوم
شفافیت: شفاف تا کدر
ضریب شکست: 564/1 – 596/1
بیرفرنژانس: 004/0 تا 005/0
دیسپرژن: 014/0
فلورسنسی: معمولاً ندارد.
آکوامارین ( در لاتین به معنی آب دریا) به علت رنگ شبیه آب دریا این نام را گرفته آبی تیره خوشایند ترین رنگ است. عامل رنگ ساز آهن است. آکوامارین شکننده و نسبت به فشار حساس است. برخی نام های بازاری برای انواع مختلف آکوامارین:
سانتاماریا، افریکانا، مکسیکس می باشد. احتمال اشتباه شدن با اوکلاز، کیانیت، توپاز، تورمالین، زیرکن و شیشه بدلی دارد.
ج) بریل جواهری
Bixbite , Goshenite
Goshenite
Bixbite
رنگ: زرد طلایی، زرد مایل به سبز، زرد مایل به صورتی، بی رنگ
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/7 – 8
وزن مخصوص: 66/2 – 87/2
سیستم کریستالین: هگزاگونال
ساختار شیمیایی: Al2Be3Si6O18، سیلیکات آلومینیوم بریلیوم
شفافیت: شفاف تا کدر
ضریب شکست: 562/1 – 602/1
بیرفرنژانس: 014/0
فلورسنسی: مورگانیت، ضعیف، بنفش
بریل جواهری به همه رنگ های گروه بریل که امرالد و آکومارین نیستند، گفته می شود. بریل های جواهری شکننده و به فشار حساس هستند و نسبت به مواد شیمیایی استفاده شده در خانه مقاوم هستند، جلای شیشه ای دارند، معمولاً اثر چشم گربه ای و ستاره ای نشان می دهند. انواع رنگها، نام های خاصی در بازار دارند. بیکسبیت (قرمز آلبالویی)، بریل طلایی (زرد طلایی تا لیمویی)، گشنیت ( بی رنگ)، هلیودر (سبز مایل به زرد کمرنگ)، مورگانیت(صورتی کمرنگ تا بنفش). احتمال اشتباه با بسیاری از سنگ های جواهری وجود دارد به علت غلظت رنگ بریل جواهری.
د) هلیودور
Heliodor
رنگ: زرد کم رنگ تا پر رنگ سختی در مقیاس موهس: 5/7
وزن مخصوص: 72/2
سیستم کریستالین: هگزاگونال
ساختار شیمیایی: Al2Be2(Si6O16)، سیلیکات آلومینیوم بریلیم
شفافیت: شفاف
ضریب شکست: 577/1 – 60/1
بیرفرنژانس: 016/0
منبع: برزیل، ماداسگار، نامیبیا، با وجودیکه ذخایر دیگری هم وجود دارند.
ساختار: دایک های پگمانتیتی و ساختار های گرانیتی
و) مورگانیت
Morganite
رنگ: صورتی کمرنگ تا ارغوانی، صورتی مایل به نارنجی
سختی در مقیاس موهس: 5/7
وزن مخصوص: 85/2
سیستم کریستالین: هگزاگونال
ساختار شیمیایی: Be3Al2(Si6O8)، سیلیکات آلومینیوم بریلیوم
شفافیت: شفاف
ضریب شکست: 570/1 – 585/1
بیرفرنژانس: 007/0
منبع: مهمترین ذخایر در برزیل، سریلانکا و ایلات متحده (کالیفرنیا)ساختار: در ساختارهای پگماتیتی
8 _ کلسدونی
Chalcedony
در حالیکه کریستال های کوارتز جلای شیشه ای دارند، کلسدونی ها در حالت طبیعی، جلای مومی یا کدر دارند.
بیشتر کارنلین هایی که امروز در بازار هستند عقیق های رنگ شده وسپس حرارت دیده هستند. وقتی در مقابل نور نگه داشته می شود تغییر رنگ به صورت نواری نشان می دهد اما کارنلین طبیعی توزیع رنگ ابری دارد. ممکن است باژاسپر اشتباه شود.
منبع: تقریباً همه جای دنیا.
ساختار: کلسدونی متفاوت از آمتیست وسیترین یک ماده کریستالین میکروسکوپی است. به این معنی که جدا از اینکه یک کریستال است، از میلیون ها کریستال کوچک ساخته شده که به قدری کوچک هستند که شما نمی توانید آنهاراببینید.
کلسدونی از رشته های میکروسکوپی که موازی هم هستند ساخته شده است، کلسدونی استالاکتیک های انگور مانند یا به شکل کلیه متخلخل شعاعی که با چشم غیر مسلح دیده می شود، دارد. در نتیجه می تواند رنگ بگیرد.
کلسدونی طبیعی معمولاً هیچ نوار بندی ندارد.
ویژگی غیر عادی کلسدونی حجم عظیم رنگ ها و ساختارها است و از آنجایی که به راحتی رنگ می شود، تقریباً همه رنگ های رنگین کمان را دارد. رنگ کردن شایع ترین بهسازی است.
کروم کلسدونی (به نام های ترودیت یا ترولیت هم خوانده می شود) نام تجاری برای نوعی کلسدونی از زیمباوه، که رنگ سبز طبیعی از کرومیوم دارد.
Kornel Cherry
کارنلین احتمالاً بر اساس نام ;karnel cherry به علت رنگش، نام گرفته شده است. زیر مجموعه قرمز قهوه ای تا نارنجی، مات تا کدر کلسدونی است. عامل ایجاد رنگ آهن است. رنگ به کمک حرارت ترمیم می شود.
سارد:
قرمز قهوه ای تا قهوه ای کلسدونی، جدایش واضحی با کارنلین ندارد ( تیره تر و سنگ های قهوه ای تر معمولاً سارد خوانده می شود) ذخایر و استفاده های مشابهی دارد. بسیاری از سارد ها در بازار رنگ شده هستند.
الف) کریز و پریز
رنگ: سبز، سبز – سیبی
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/6 – 7
وزن مخصوص: 58/2 – 64/2
سیستم کریستالین: تریگونال
ساختار شیمیایی: Sio2، دی اکسید سیلیسیم
شفافیت: کدر، مات
ضریب شکست: 534/1 – 540/1
بیرفرنژانس: تا 004/0
کیریزوپریز با ارزش ترین سنگ در گروه کلسدونی است. نام آن امروز به غلط به کار می رود. رشته های کوارتز صاف ساختار شعاعی دارندو عامل رنگ نیکل است بخش های بزرگ شکسته شده معمولاً پر از درزه با رنگ های غیر عادی است. رنگ در نور آفتاب و هنگام حرارت کم رنگ می شود.
بلاد استون:
کلسدونی کدر سبز تیره با نقاط قرمز است. نام قدیمی که هنوز در اروپا استفاده می شود. هلیوتروپ است. ذرات کلریت یا سوزن های هوربنلند داخلی باعث ایجاد رنگ سبز می شود. نقاط قرمز به علت اکسید آهن ایجاد می شود. رنگ ها همیشه ثابت نیستند. معمولاً برای آب بندی حلقه آقایان و برای مواد تزئینی به کار می رود. در بازار، اصطلاح بلادژاسپر معمولاً استفاده می شود. بلاداستون اصلاً ژاسپر نیست، حتی ساختار شعاعی با انبوه کروی می تواند به عنوان یک ظاهر دانه دانه وانمود کند
ب) عقیق شجری
هم به موکا استون معروف است. عقیق شجری، کلسدونی بی رنگ، خاکستری – سفید، مات با تثرات درختی یا سرخسی است. شجرات ادخال ها آهن یا منگنز با رنگ قهوه ای یا سیاه است. با وجود ظاهر شان، هیچ ربطی به دنیای مواد آلی ندارد اما بیشتر شبیه اثرات کریستال های یخ روی پنجره در پاییز می باشد.
عقیق سنیک: یک عقیق شجری که ادخال های شجری شبیه تصاویر مناظر طبیعی در رنگ های قهوه ای یا مایل قرمز می باشد.
ج) عقیق خزه ای
عقیق خزه ای کلسدونی بی رنگ، مات با ادخال های سبز هورن بلند (یاکلرایت) در طرح های شبه خزه ای رنگ عقیق های خزه ای پس از اکسید شدن آهن هورنبلند قهوه ای و قرمز است. به صورت پر کننده در ترک ها یا سنگریزه ها ظاهر می شود. صفحات نازک به کار می رود تا تصاویر شبیه خزه ای به طور موثر دیده می شود.
رنگ: بی رنگ با سبز، قهوه ای یا ادخال های قرمز
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/6 – 7
وزن مخصوص: 58/2 – 64/2
سیستم کریستالین: تریگونال
ساختار شیمیایی:
Sio2،دی اکسید سیلیسیم
د) عقیق
عقیق یک کلسدونی با نوارهای متحدالمرکز است. نوارها می توانند چند رنگ متفاوت یا هم رنگ باشند. شفافیت عقیق ها از شفاف تا کدر تغییر می کند. عقیق ها به شکل گرد یا مغز بادامی هستند. برآمدگی ها با سایز های از یک شکستگی 1 اینچی تا محیطی از چندین یارد تغییر می کنند. تصور می شد که نوارهای عقیق به تدریج در سوراخ هایی، که با حباب های گاز از یک محلول سیلیسی، متبلور شده اند. اخیراً تئوری که آرایش آنها همزمان با ضمیره (Matrix) سنگ بوده است، مورد حمایت قرار گرفته است.
رنگ: همه رنگ ها، نواری
رنگ خاکه: سفید
سختی در مقیاس موهس: 5/6 – 7
وزن مخصوص: 58/2 – 64/2
سیستم کریستالین: تریگونال
ساختار شیمیایی: Sio2، دی اکسید سیلیسیم
شفافیت: کدر، مات
ضریب شکست: 534/1 – 540/1
بیرفرنژانس: تا 004/0
فلورسنسی: نوارها تغییر می کند، در برخی قسمتها قوی، زرد، سفید آبی
زیر مجموعه عقیق ها:
عقیق باباقوری: طرح حلقه ای با نقطه ای در مرکز، شبیه یک چشم، نوعی عقیق مدور.
عقیق ورقه ای: لایه ها یا نوارهای هم اندازه موازی دیواره خارجی برآمدگی عقیق.
عقیق شجری: کلسدونی بی رنگ یا سفید، مات با شجره
عقیق اِنیدریتیک: ( به ایندرو یا سنگ آب هم معروف است) برآمدگی عقیق برآمدگی کلسدونی تک رنگ که در بخش هایی با آب، که از دیواره ها دیده می شود، پر شده است. پس از اینکه عقیق از سنگ میزبان جدا شد، آب معمولاً تبخیر می شود.
عقیق سنگر بندی: نوارهای عقیق با گوشه های بیرون زده همانند سنگر دژهای قدیمی
عقیق آتشین: کلسدونی کدر، با لایه لیمونیت با پدیده رنگین کمانی که در اثر شکست نور توسط ساختار لایه ای صورت می گیرد
عقیق کروی: دایره هایی از لایه های عقیق، به صورت مرکز گرا و خارج از مرکز حول نقطه مرکز قرار گرفته اند.
عقیق خزه ای: کلسدونی مات با ادخال های شبیه خزه از هور بنلندیاکلریت
عقیق سنیک: تصاویر شبیه مناظر طبیعی توسط شجرها صورت می گیرد.
عقیق دروغین (به نام کوارتز پلی هدریک هم نامیده می شود.): داخلش شبیه عقیق است. با لایه بندی و باز شدگی. با وجودیکه خارجش شبیه برآمدگی نیست اما شکل هندسی دارد.
عقیق لوله ای: عقیق با تیوپ های فراوان ( کانال های تغذیه قدیمی) بازشدگی کانال ها معمولاً به صورت متحدالمرکز حاشیه دار می شود.
ماسه سنگ یا Tunder egg
: عقیق های برآمده لایه بندی شده با سطح خارجی به شدت شیار خورده.
عقیق برشی شده: عقیق شکسته اما سیمان شده، به همراه کوارتز
عقیق قیطانی: لایه بندی زیبای آبی یک اثر نوری بندی ایجاد می کند.
رنگ کردن عقیق:
رنگ قرمز: عامل ایجاد کننده رنگ اکسید آهن است.
رنگ زرد: عامل ایجاد کننده رنگ کلرید آهن است.
رنگ قهوه ای: با بهسازی با محلول شکر و حرارت دادن، قهوه ای ایجاد می شود.
رنگ مشکی: عامل ایجاد کننده رنگ کربن است.
رنگ سبز: عامل ایجاد کننده رنگ آهن است.
رنگ آبی: عامل ایجاد کننده رنگ آهن است.
و) سنگ های لایه ای
Glyptography
سنگ های لایه ای چند لایه ای هستند. موادی که در هنر حکاکی و قلم زنی استفاده می شود. به نام یا حکای در روی جواهر هم، به کار می رود.
معمولاً این مواد از عقیق ها یا سایر کلسدونی ها که لایه های موازی دارند، یک لایه روشن تر بالای یک لایه تیره تر قرار دارد، بریده می شوند.
انیکس: سنگ های لایه ای با ترکیبی از زمینه سیاه و لایه سفید بالایی. به نام اینکس حقیقی یا انکس عربی هم خوانده می شود. از سوی دیگر اینکس
نامی است که برخی مواقع برای کلسدونی تک رنگ به کار می رود که نباید با اینکس ماربل، که به طور خلاصه اینکس خوانده می شود، اشتباه شود.
نام اینکس از زبان یونانی می آید و معنی ناخن دست را می دهد. احتمالاً به علت شفافیت ضعیفش است.
ساردانیکس: سنگ لایه ای با زمینه قهوه ای و لایه بالایی سفید.
انیکس کارنلین: سنگ لایه ای با زمینه قرمز، لایه بالایی سفید.
نیکولو: سنگ لایه ای که لایه بالایی اش بسیار نازک و سست و باعث رنگ مات آبی
خاکستری به علت پخش نور و قابلیت عبور نور از زمینه سیاه آن می باشد.
ی) ژاسپر
Jasper
رنگ: همه رنگ ها، معمولاً نواری یا خالخال
رنگ خاکه: سفید، زرد، قهوه ای، قرمز
سختی در مقیاس موهس: 5/6 – 7
وزن مخصوص: 58/2 – 64/2
سیستم کریستالین: تریگونال
ساختار شیمیایی: Sio2، دی اکسید سیلیسیم
شفافیت: کدر، حتی در ورقه های نازک کدر
ضریب شکست: حدود 54/1
ژاسبر معمولاً به عنوان کلسدونی شناخته می شود، با وجودیکه برخی مواقع دانشمندان آن را در یک خانواده قرار می دهند در گروه کوارتز، به علت ساختار دانه اش نام ژاسپر از زبان یونانی گرفته شده و به معنی سنگ خالخال می شود. در عهد عقیق ژاسپر به سنگی کاملاً متفاوت با امروزه بر می گشت به زیر مجموعه شفاف سبز.
ژاسپر تک رنگ نایاب است، معمولاً چند رنگ، نواری است. برخی مواقع ژاسپر می تواند با عقیق و اپال با هم رشد کند. همچنین مواد فسیل شده وجود دارد.
زیر مجموعه ها: با توجه به رنگ، ظاهر یا ترکیب نام های فراوانی در بازار استفاده می شود.
ژاسپر عقیق(ژاسپ اگیت): زرد، قهوه ای یا سبز مخلوط همراه با عقیق با هم رشد کرده.
ژاسپر مصری (سنگریزه نیل) به شدت زرد یا قرمز
ژاسپر نواری: ساختار لایه ای با لایه هایی با پهنای متفاوت
بازانیت (Touch Stone)( Basanit) : سیاه، با دانه بندی مناسب. توسط جواهر فروش ها یا زرگرها برای تست خاکه فلزهای گرانبها استفاده می شود.
ژاسپر خونی: نامی که گاهی برای بلاداستون استفاده می شود.
هورن استون ( چرت): دانه بندی بسیار مناسب، خاکستری، قرمز قهوه ای و کمتر سبز یا سیاه. برخی مواقع هورن استون به عنوان هم نام عام ژاسپراست.
سنیک ژاسپر: نشانه های قهوه ای، ایجاد شده توسط اکسید آهن شبیه یک منظره طبیعی.
موکایت: صورتی تا قرمز روشن، مه آلوده که در استرالیا کشف شده.
ژاسپر Nunkirechner
: خاکستری مایل به سفید، کمتر زرد یا قرمز مایل به قهوه ای با رنگ آبی Beliner به طور گمراه کننده ای « لاجورد آلمانی» یا «لاجورد سویسی خوانده میشود
پلاسما: سبز تیره، برخی مواقع با نقاط سفید یا زرد.
سیلکس: زرد و قرمز قهوه ای خا خال یا نواری.
9 _ چاروئیت
Charoite
رنگ: بنفش خالخال تا مایل به آبی با رگه های سفید
سختی:7
وزن مخصوص: 68/2
سیستم کریستالین: ندارد، (انبوهه ای)
ساختار شیمیایی: K(Ca, Na)2Si4O10(OH,F)H2O
شفافیت: کدر
ضریب شکست: 55/1
منبع: این سنگ در سال 1976 در USSR نزدیک رودخانه Charo کشف شد، اسمش را از همان جا گرفته است.
ساختار: در ساختار های توده ای سنگ، معمولاً آذرین ها.
چاروئیت را به علت ساختار تک و ترکیب رنگ ها، نمی توان فرموش کرد
10 _ کریزوبریل
Chrysoberyl
رنگ: قهوه ای طلایی (عسلی) (الکساندریت در نور روز مایل به قرمز می شوند و در نور فلورسنت رنگ های سبز مخالف پیدا می کند.)
سختی در مقیاس موهس: 5/8
وزن مخصوص: 73/3
سیستم کریستالین: اورتورو بیک
ترکیب شیمیایی: BeAlO2
شفافیت: شفاف تا مات
ضریب شکست: 746/1 – 755/1
منبع: بیشتر کریزوبریل ها از برزیل می آیند. معادنی در روسیه وجود داشته اند که از کار خارج شده اندو ذخایر کوچکی در خاور میانه دور وجود دارند.
ساختار: در دایک های پگماتیتی
چاتویانسی (چشم گربه ای) و تغییر رنگ شایع ترین ویژگی های غیر عادی زیر مجموعه های کریزوبریل است.